Dış ticaret verileri açıklandı - Nisan 2025
Nisan ayında ihracat, geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 8,5 artışla 20,9 milyar, ithalat ise yüzde 12,9 artışla 33 milyar dolar oldu. Dış ticaret açığı yüzde 21,7 artışla 12 milyar dolara yükseldi
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, "Nisanda mal ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,5 artışla 20,9 milyar dolara yükselmiştir. En yüksek ikinci nisan ayı rakamı elde edildi." dedi.
Bolat, Diyarbakır Valiliği'nde Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ile düzenlediği basın toplantısında, nisan ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı.
Son yıllarda bölgesel savaşlar, tedarik zinciri aksaklıkları, bölgesel krizler, enflasyonist baskılar ve gümrük vergilerinin artırılması gibi küresel olumsuzluklardan bahseden Bolat, bu durumun küresel ticaretin gidişatı konusunda önemli bir belirsizliğe yol açtığını söyledi.
Bolat, dünya ekonomisindeki tahminlerin ve beklentilerin bir miktar aşağı çekildiğinden ve uluslararası kurumların bu konudaki açıklamalarından bahsederek, bunlara rağmen IMF, Dünya Bankası ve OECD'nin Türkiye için büyüme tahminlerini yükselttiğini vurguladı.
Türkiye ekonomisinin son 18 çeyrektir büyümesini kesintisiz devam ettirdiğinin altını çizen Bolat, "Kısa bir süre sonra açıklanacak 2025 yılı ilk çeyrek büyümesinde de olumlu ve artı bir yükseliş bekliyoruz. Bunun istihdama da olumlu katkıları oldu. Mart ayı verileri itibarıyla ülkemizde işsizlik oranı yüzde 7,9'a geriledi. Bu, son 20 yılın en düşük oranı olarak kayda geçti." diye konuştu.
"Yüzde 8,5'lik artış bizleri ümitlendirdi"
Bakan Bolat, ihracat verilerindeki olumlu göstergelerin devam ettiğini belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Nisanda mal ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,5 artışla 20,9 milyar dolara yükselmiştir. Geçen yıl nisan ayında bu rakam 19 milyar 292 milyon dolardı. Bu yüzde 8,5'lik artış son 9 ayın aylık en yüksek artışı olarak bizleri de ümitlendirdi. En yüksek ikinci nisan ayı rakamı elde edildi. Parite biliyorsunuz 1,12'lerde 1,02'ye kadar gelmişti iki ay öncesine kadar. Yeniden 1,13 civarında seyretmekte şu aralar. Paritenin avro lehine gelişmesi ihracatımızda nisanda 440 milyon dolar pozitif etki yapmıştır. Bir iş günü de nisan ayında fazladır geçen yıla kıyasla. Bunun da 400 milyon dolar civarında olumlu takvim etkisini belirtmek isterim."
Bolat, küresel alanda yaşanan belirsizlikten, küresel ticaretteki gerileme beklentisinden, AB'nin ithalatındaki düşüşten, Türkiye'nin en büyük pazarları olan Almanya ve Fransa gibi ülkelerdeki düşük büyüme oranlardan bahsederek, Çin'in dünyaya sattığı ürünlerin fiyatlarının her geçen ay düştüğünü, rekabetin kızıştığını anlattı.
Tüm bunlara rağmen yılın ilk 4 ayının üçünde mal ihracatının arttığına dikkati çeken Bolat, "Bu sevindiricidir. Sadece şubatta düşük bir gerileme kaydedildi. Ama 3 ay ihracatımızı artırma noktasında ihracatçılarımızla birlikte başarılı olduk ülke olarak." değerlendirmesinde bulundu.
Yıllıklandırılmış rakamda Cumhuriyet rekoru kırıldı
Ticaret Bakanı Bolat, son 23 ayın 16'sında ihracatın arttığını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Buradan özellikle yıllıklandırılmış ihracatta da bir rekor açıklamak istiyorum. Son 12 aylık yıllıklandırılmış mal ihracatımız Cumhuriyet tarihimizin en yüksek seviyesi olan 265 milyar dolara yükselmiştir. Hatırlarsanız yıla 261,8 milyar dolarla başlamıştık. O da 2024'ün rekor rakamıydı. Böylece son 4 ayda 3,2 milyar dolar, son 1 yılda ise yüzde 2,7'lik artışla 7,1 milyar dolar net mal ihracat artışı sağlanmıştır."
Nisan ayında ithalat yüzde 12,9 arttı
Bakan Bolat, nisanda mal ithalatının geçen yılın aynı ayına göre yüzde 12,9 artarak 33 milyar dolara yükseldiğini kaydederek, şu bilgileri verdi:
"Bir yıl önce nisanın 29,2 milyar dolar olduğunu düşündüğümüzde yaklaşık 3,8 milyar dolar ithalat artışımız nisanda gerçekleşti. Burada en önemli unsur 2 Nisan'da ABD'nin gümrük vergileri açıklandıktan sonra biliyorsunuz dünya mali piyasalarında büyük bir çalkantı oldu. Borsalarda ciddi kayıplar gerçekleşti, ticaret akışlarında ciddi belirsizlik meydana gelince özellikle güvenli liman olarak görülen altına doğru bir hücum oldu ayın başında ve ortalarında. Bu da bizdeki altına talebi körükledi. Bu nedenle altın, otomotiv, makine, kakao ve kahve gibi ürünlerin ithalatındaki artışlarla 3,8 milyar dolar ithalat artışı gerçekleşti."
Bolat, doğal gaz ithalatının nisanda 750 milyon dolardan 1,5 milyar dolara yükseldiğini belirterek, altın, doğal gaz ve LNG fiyatlarındaki artışların ithalata yönelik olumsuz etkilerinden bahsetti. Bakan Bolat, petrol fiyatlarındaki düşüşün ise ithalata düşürücü etki yaptığını söyledi.
Nisan ayında dış ticaret açığının 12 milyar 38 milyon dolar olduğunu ve yüzde 21,7 artış yaşandığını belirten Bolat, "İhracatın ithalatı karşılama oranı da nisanda yüzde 63,5'tir. Geçen yılın aynı döneminde yüzde 66,2'di. Altın ve enerji ithalatını hariç tuttuğumuzda ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76,2 seviyesine yükselmiştir." açıklamasında bulundu.
Son 12 ayda ihracat yüzde 2,7, ithalat yüzde 0,2 arttı
Ticaret Bakanı Bolat, yılın ilk 4 ayında ihracatın 2024'ün aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 4 arttığını belirterek, şu bilgileri verdi:
"Geçen yılın ilk 4 ayındaki ihracat artış oranımız ise yüzde 2'ler civarındaydı. 83 milyar dolardı. Bu yıl ilk 4 ayda 86,2 milyar dolar mal ihracatı yaptık. İthalata baktığımızda orada yüzde 6,7'lik artışla 120,8 milyar dolar ithalatımız gerçekleşti. Geçen yılın aynı döneminde 113,2 milyar dolardı. Burada da yaklaşık 7,6 milyar dolarlık artış var. Dolayısıyla 3,2 milyar dolarlık mal ihracatı artışı, 7,6 milyar dolarlık mal ithalatı artışı var. Böylece ilk 4 ayımızda dış ticaret açığımız da 34,5 milyar dolar olarak gerçekleşti, yüzde 14,5'lik bir artışla. İlk 4 ayda ilave açık 4,4 milyar dolar düzeyindedir. İhracatın ithalatı karşılama oranı da ilk 4 ayda yüzde 71,4 olarak gerçekleşmiştir. Geçen yılın aynı döneminde yüzde 73,4'tü."
Bakan Bolat, nisan itibariyle son 12 aylık toplam yıllık ihracatın Cumhuriyet rekoru olan 265 milyar dolara yükseldiğini tekrar ederek, şu ifadeleri kullandı:
"Böylece son bir yıldaki artış oranımız yüzde 2,7, değer olarak da 7,1 milyar dolardır. Son bir yılda ithalatımız ise 351,6 milyar dolardır. Oradaki artış çok sınırlı, yüzde 0,2 ve sadece 701 milyon dolara gelmektedir. Yani son bir yıllıkta ithalat yatay, aynı duruyor. İhracat yüzde 2,7'lik artmıştır. Dış ticaret açığımızda da son bir yılda 86,6 milyar dolardayız. Ondan önceki bir yıla kıyasla 6,4 milyar dolar azalmıştır dış ticaret açığımız son bir yılda."
İhracatı ve ithalatı en çok artan ve azalan ürünler
Ticaret Bakanı Bolat, ilk 4 ayda ihracatı en çok artan ürünün "kıymetli ve yarı kıymetli taşlar" olduğunu belirterek, "Yani altın ve mücevherat ihracatında 1,4 milyar dolar artış var. Savunma sanayisi ihracatında 567 milyon dolar, motorlu kara taşıtlarında 553 milyon dolar, elektrikli makinelerde 304 milyon dolar, hava ve uzay taşıtları ihracatımızda yani İHA'lar, SİHA'larda 286 milyon dolar artışımız var." diye konuştu.
İhracatı en çok azalan ürünlerin rafine petrol ürünleri, örülmemiş giyim, değirmencilik ürünleri, demir ve çelik ile örme giyim eşyası olduğunu bildiren Bolat, şöyle devam etti:
"İthalatta demir ve çelikte 712 milyon dolar azalış var. Hububatta 373 milyon dolar, metal cevherinde 155 milyon dolar. İthalatta artış gösterenler de 1,4 milyar dolar altın ithalatı, işlenmemiş altın kastediyoruz. 864 milyon dolar motorlu kara taşıtları, 627 milyon dolar elektrikli makine cihazlar. 571 milyon dolar kakao ithalatımızda artış var. Dünya kakao fiyatları üç katına çıktığı için bu rakam söz konusu. 511 milyon dolar da bakırda artış var."
"Yıllıklandırılmış hizmet ihracatı 116,4 milyar dolara yükseldi"
Bakan Bolat, ocak-nisan döneminde ihracatta ilk 5 ülkenin Almanya, İngiltere, ABD, İtalya ve Irak olarak sıralandığını kaydederek, "AB ihracatımızı artırdığımız en büyük ihracat bölgesi. AB'ye ihracatımız da yıllıklandırılmış 111 milyar dolara yükselmiştir. AB'nin ithalatının son 3 yılda 630 milyar dolar azaldığını düşünürsek ihracatımızın sınırlı da olsa artması sevindiricidir." diye konuştu.
Bolat, ihracatın Türk Devletleri Teşkilatı ülkelerine yüzde 5,4, İslam İşbirliği Teşkilatı yüzde 10 arttığını söyledi.
Hizmetler ihracatında resmi verilerin iki ay geriden geldiğini aktaran Bolat, ocak-şubat döneminde hizmetler ihracatının yıllık bazda yüzde 3,9 artışla 14 milyar dolara yaklaştığını bildirdi.
Bolat, "Yıllıklandırılmış 116,4 milyar dolara yükseldik. Yani ilk iki ayda yıllıklandırılmışta 1,2 milyar dolar öne geçmiş olduk." dedi.
"Küresel ve bölgesel krizlerde yükselen bir ülkeyiz
Ticaret Bakanı Bolat, ihracatın istihdam, üretim ve yatırım anlamına geldiğini ve ekonominin kırmızı çizgisi olduğunu belirterek, şu ifadeleri kullandı:
"Dünya ekonomisindeki ve ticaretindeki son belirsizlik ve dalgalanmalar karşısında sevindirici olan, ihracatçılarımızın kapıları daha fazla çalınmaya, telefonları daha çok çalmaya başladı. Özellikle Batı cenahından, Körfez cenahından Uzak Doğu başta olmak üzere tedarik ve lojistik zincirlerinin sıkıntıya girdiğini gören alıcılar, ithalatçılar güvenilir ve kaliteli ürünler üreten, güvenilir bir tedarik ve lojistik üssü olan Türkiye'mizden daha fazla ithalat yapmak istiyorlar. Göstergeler, işaretler bunu gösteriyor. Bunu önümüzdeki aylarda da hep birlikte göreceğiz inşallah. Çünkü Türkiye olarak biz küresel ve bölgesel krizlerde yükselen bir ülkeyiz."
Bolat, Türkiye'nin "kriz savar" gücünün çok yüksek olduğunu belirterek, dayanıklı ekonomiye sahip olduklarını, güçlü bir siyaset ve diplomasilerinin bulunduğunu sözlerine ekledi.