Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ekonomideki son gelişmelerle ilgili Bloomberg HT'nin sorularını yanıtladı.
Bakan Nebati'nin açıklamalarında öne çıkan ifadeler şunlar oldu:
Geçen yıl kur atağı yaşadık. KKM sonrası talebin doğru seviyeye geldiği bir dönemi yaşadık. Türkiye'deki enflasyonun temel sebeplerinden biri kurdaki artıştır. 2022'de kur olması gereken seviyeye geldi. Emtia fiyatlarındaki artışın enflasyona katkısı da yüksek. Geçen yıl 100 milyar dolara koşan net enerji ithalatında bulunduk. Bu doğaldır ki enflasyon üzerinde baskı yaptı.
Şubat ayında başlayan savaş da enflasyonla ilgili baskı yarattı. Geçen yıl bu zamanlar 6 ay içinde enflasyonda toparlanma olacağını söylemiştim. Çok da eleştiri aldık sonrasında. Çünkü savaş çıktı. Savaş çıkınca emtia fiyatları zirve yaptı.
Enflasyonda baz etkisini bir ay önce, Kasım ayında yakaladık. Enflasyonda baz etkisinden ziyade enflasyondaki yukarı yönlü ivmenin kırıldığı, özellikle ÜFE'deki negatif enflasyonun bu işareti verdiği görüldü.
Aralık enflasyonu enflasyonla 2022 boyunca ciddi bir biçimde mücadele ettiğimizi gösterdi. Mali önlemlerin etkileri zaman içerisinde kendisini gösterecek. Mevcut fiyatlar içselleşirken, bunun üzerine gelecek fiyat artışları makul kabul edilmeyecektir. Aralık verileri ataleti kırmamız açısından önemli. Vatandaş markete gittiği zaman fahiş fiyat artışlarına tepki gösterecektir.
Enerji fiyatlarında bir artış söz konusu değil. Kamunun piyasada fiyat artışlarına yol açacak bir tavır geliştirmeyeceği aşikar. Dışarıdan da bir enflasyon ithal etmeyeceğimiz açık.
"Marketlere fiyatları sabitleme çağrısı"
Buradan bir çağrım var. Gelmeden birkaç patronla görüştüm. Bazı firmalar da başladılar. Fiyatların belli bir süre sabitleneceği noktasında bir çağrıda bulunuyorum. Her türlü katkıyı sunmaya hazırız. Bu çağrıya karşılık verenler de oldu.
Enflasyonun belini kırdık. Bunu rahatlıkla söyleyebiliriz.
TÜİK tartışması
Kurumlarımıza haksızlık yapıyoruz. Onları el üstünde tutmalıyız. TÜİK 4 bin çalışanı ile her ay binlerce veri derliyor, tüm süreçler denetleniyor.
TÜİK şeffaf bir kurum. TÜİK verilerine müdahale etme imkanı bulunmuyor. Diğer tarafta sayıları çift haneli olmayan birileri çıkıp enflasyon verisi açıklıyor. Bunu kamuoyunun takdirine bırakıyorum. Bu tür rakamlarla hiç kimse kendi kafasına göre rakam açıklayamaz.
Bugün bu rakamlara bakanlar seçimden sonra bu rakamları dikkate almazlar.
Memur-emekli maaş zamları
Memur ve emeklilerin maaşları yasayla yılda iki defa güncellenerek güvence altına alınmıştır. memur ve emeklilerin enflasyon karşısında ezilmeleri mümkün değil.
Açıklanan yüzde 25'lik artış 6 aylık bir artış. Haziran'da artışlar tekrar güncellenecek.
Yapılan zam ile en düşük emekli aylığı 5 bin 859 TL'ye çıkıyor. En düşük memur emekli aylığı ise 7 bin 597 TL'ye çıkıyor.
Enflasyonu çözdük. Yıl ortasında asgari ücrete artış ihtiyacı olmaması lazım. Bu tabii sayın Cumhurbaşkanımızın takdirinde.
EYT'nin maliyeti
3.600 ek gösterge çıktı, taşeron ve sözleşmelilerin kadro konusu çözüldü. EYT'nin bir yük getireceği belliydi. Bakanlıktaki yardımcılarıma ve tüm bürokratlara teşekkür ediyorum. Daha önce EYT ile ilgili tedbir alalım dedim arkadaşlarıma. Etki analiziyle çok dar bir alanda hesaplamaları yaptık. Simülasyonları yaptık. Ek gelebilecek yükümlülüklerin de tedbirini alalım dedik. Bugün memur zammı konusu bir ek yüktür.
Bizim çok övündüğümüz bir şey var. Bütçe disiplininden asla taviz vermiyoruz. Türkiye 2022'de tüm göstergelerde enflasyon hariç pozitif ayrıştı dünyada. Enflasyonu da bu yıl bitiriyoruz inşallah. Kimse çıkıp da makro ekonomik göstegelerde olumsuz bir şey var diyemez.
2022'yi bütçe açısından çok iyi kapattık, bütçe gerçekleşmelerini görünce şaşıracaksınız. 2023'te EYT ile ilgili problem olacak bir durum yok. EYT'nin 2023 bütçesi üzerinde bir etkisi olmayacak. Aynı zamanda memur zammı da etki yaratmayacak.
Geçen yıl ek bütçe yaptık. Ek bütçeden gelen borçlanma limitini yasal sınırlarda tutabilmek için 200 milyar TL'lik bir borçlanma yetkisi talep ettik.
Orta gelirliye konut kampanyası
Geniş ve özgün bir paket açıklayacağız. Oranlar yüzde 1'in altında olacak. Haftaya Salı günü de KGF paketinin ayrıntılarını açıklayacağız.
Konutta sahadaki çalışanlarımız üzerinden araştırma yaptık. Kısa günün kârı diyerek fiyat artışı yapmak isteyen olursa incinir. Tedbirimizi aldık.
Otomotivde ÖTV indirimi gündemde yok. Bazen bunu talep edenlere soruyorum. Araç buldun mu, hayır diyor. Bulamadığın araç için neden ÖTV indirimi istiyorsun. Otomotiv sektörü öncelikle arzı artırsın.
Türkiye ekonomi modeli
Türkiye ekonomi modeli Türkiye'nin bir modeli. Her gün ekonomi modeli diyorum, rüyamda bile Türkiye ekonomi modeli diyorum. Bu bir meydan okumadır. Bu modelin teorik altyapısını oluşturduk, modele dönüştürdük.
Bu model bütün makro ekonomik göstergelerde başarı göstermiş bir model. Bu model seçimden sonra da devam edecek. Seçimden sonra bu modelle ilgili geri adım olmaz.
Şu anda Türk lirası TÜFE bazında reel olarak yüzde 57 değerlerde. 60-70 arası bir seviye Türk lirası için optimal diye düşünüyorum.
Kurun yükselmesi enflasyonu etkiliyor, öngörülebilirliği kaldırıyor. İhracatçı öngörülebilirlik istiyor. Bunu verdik, kurda oynaklık yok. Size bir kur hedefi verdik zaten, aşırı değerlenmeyecek, aşırı düşmeyecek.
Kredilerde KOBİ'lere öncelik vermeye devam edeceğiz, çünkü Türkiye'yi taşıyan KOBİ'ler. KOBİ'lerin ticari kredilerdeki payı yüzde 77,7 gayet iyi. Kur etkisinden arındırılmış KOBİ kredileri 4 katına çıkmış.
9 çeyrektir imalat sanayinde hep büyüyoruz, çok ucuz kredileri alıyorlar, üretime dönüyor.
"BOTAŞ'ın borcunun ötelenmesi için görüşmeler sürüyor"
Krediye ulaşımda zorluk çekiyoruz diyorlar ya, rakamlar bunu göstermiyor. Büyük şirketler zaman zaman şikayet ediyor ama onların önünü açacak uygulamalar da gelecek. KGF ile bir devrim yapacaız. Herhangi bir krediye ulaşana kredi vermeyeceğiz. Kredi bulamayana kredi vereceğiz. İhtiyaç sahibi herkese bu kredileri vereceğiz.
2022 için yüzde 5'in üzerinde bir büyümeyi yakalayacağız. 2023 için de yüzde 5'lik hedefimize uygun bir şekilde yürüyeceğiz.
Türkiye gelişenler arasında en güçlü ekonomilerden bir tanesi. 2022'de 11 milyar dolar borçlanacağız dedik, bunu da yaptık. Son borçlanmamız en iyilerden bir tanesiydi, çünkü kalıcı yatırımcı geldi. Yurt dışı fonlarıyla görüşüyorum. Görüşmelerimizde seçimden sonra politikalara aynı şekilde devam edecek misiniz diye soruyorlar. Biz 11 milyar doları piyasadan borçlandık, oradan buradan borçlanmadık. Bunun içinde farklı yatırımcılar var. Bizim kimseye borcumuz, verdiğimiz bir ödün yok. Londra'dan biri gelip benim tahvilimi alıyorsa, baş tacı... Katar ve Suudi Arabistan'dan alıyorsa o da baş tacı...
BOTAŞ'ın borcunun ötelenmesiyle ilgili görüşmeler devam ediyor.
Yakın zamanda Doğu'dan ve Batı'dan yatırımcı gelecektir, görüşmeler devam ediyor.
"KKM 2023 sonuna kadar uygulanacak bir enstrüman"
KKM 2023 sonuna kadar uygulanacak. Zamanı gelince ekonomi yönetimi bunu değerlendirir.
KKM'de şu an 2 milyonun üzerinde mudi var. Opsiyonlu KKM konusunda arkadaşlarımız çalışmalar yapıyor.
Türkiye Cumhuriyeti serbest kambiyo rejiminde olan bir ülke. Serbest piyasa kurallarından taviz vermez. 50 bin dolarlık kısıtlama konusu bir mevzuat konusudur. Serbest kambiyo rejiminden asla taviz vermeyiz.
Togg bizim başımızın tacı, çok önemli bir yatırım. Mart ayında seri üretim başlıyor. Belli bir seviyeye ulaştıktan sonra eğer sorun olursa adım atmaktan çekinmeyiz.
Kaynak: 